Wetenschappelijke literatuur
Goede zorg begint bij goede voeding. Binnen de medische sector speelt enterale voeding een essentiële rol in het ondersteunen van de gezondheid, het herstel en de kwaliteit van leven van patiënten. Daarom hechten wij grote waarde aan het volgen, uitvoeren en delen van actueel onderzoek en ontwikkeling op het gebied van medische voeding. Met een specifieke focus op sondevoeding op basis van herkenbare, natuurlijke ingrediënten.
Deze pagina is samengesteld voor professionals, zoals diëtisten, artsen en verpleegkundig specialisten, die regelmatig werken met enterale voeding. Het doel: actuele, wetenschappelijk onderbouwde informatie toegankelijk maken, die ondersteunt bij het nemen van weloverwogen, patiëntgerichte voedingsbeslissingen.
Hieronder vind je meerdere onderzoeken die de werking en toepasbaarheid van sondevoedingen op basis van natuurlijke ingrediënten ondersteunen. Alle gedeelde informatie is gebaseerd op betrouwbare, peer-reviewed wetenschappelijke literatuur van erkende uitgevers en internationale experts die toonaangevend zijn binnen het domein van enterale voeding.
Clinical outcomes associated with blenderized tube feedings in adults: a systematic review
Schultz ER, Kim Y
Deze reviewanalyse bundelt de beschikbare evidentie uit negen geselecteerde studies waarin de toepassing van sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten bij volwassen patiënten werd onderzocht. De resultaten laten zien dat deze sondevoeding, mits zorgvuldig voorgeschreven en opgevolgd door een geregistreerde diëtist, geen verhoogd risico vormt op verslechtering van antropometrische parameters. Integendeel, structurele verbetering van diarreeklachten en een positieve gebruikerservaring worden frequent gerapporteerd.
Gezien deze bevindingen verdient sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten meer structurele overweging binnen klinische contexten zoals ziekenhuiszorg en revalidatiesetting.
Link naar publicatie
Monitor gastrointestinal tolerance in children who have switched to an “enteral formula with food-derived ingredients”: A national,multicenter retrospective chart review (RICIMIXstudy)
O’Connor - G,Watson - M, VanDerLinde- M,Bonner - RS, Hopkins - J,Saduera S.
Er zijn gunstige resultaten waargenomen bij medisch complexe kinderen die zijn overgestapt op een enterale voedingsformule met ingrediënten afkomstig uit echte voeding. Deze kinderen toonden een betere spijsverteringstolerantie, zoals minder braken, minder diarree en minder buikpijn, vergeleken met eerdere vormen van sondevoeding. De gegevens uit deze studie laten zien dat voeding op basis van echte voedingsingrediënten potentieel voordelen biedt voor kinderen met complexe medische aandoeningen.
Outcomes of Blenderized Gastrostomy Feeding in Children at Rouen University Hospital
Faisal Alabbas - Clémentine Dumant
Sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten wordt steeds vaker gebruikt bij kinderen met chronische ziekten. Deze studie onderzocht het effect van deze voeding op de gezondheid van het kind en het welzijn van het gezin. Uit de resultaten blijkt dat kinderen minder last hadden van maag-darmklachten zoals braken, diarree en obstipatie. Ook voelden ouders zich positiever over deze natuurlijke manier van voeden, ondanks de extra tijdsinvestering. De bevindingen ondersteunen het idee dat sondevoeding met natuurlijke ingrediënten een waardevol alternatief kan zijn binnen de kindergeneeskunde.
Health Outcomes and Quality of Life Indices of Children Receiving Blenderized Feeds via Enteral Tube
Bridget Hron, MD, Eliza Fishman, BA, Margot Lurie, BA, Tracie Clarke, MS, Zoe Chin, CPNP, Lisa Hester, CPNP, Elizabeth Burch, CPNP, and Rachel Rosen, MD
Deze studie onderzocht of er verschil is in gezondheid en tevredenheid tussen kinderen die sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten krijgen en kinderen die standaard sondevoeding (kunstmatige formule) krijgen. In totaal deden 70 kinderen tussen de 1 en 18 jaar mee. De onderzoekers vergeleken onder andere het aantal ziekenhuisopnames, spoedeisende hulp bezoeken en hoe tevreden kinderen en hun ouders waren met het voedingsschema.
Kinderen die natuurlijke sondevoeding kregen, hadden minder ziekenhuis- en spoedopnames, vooral bij luchtwegproblemen. Ook gaven zij aan minder last te hebben van klachten zoals misselijkheid, braken, buikpijn en diarree. Daarnaast waren ze meer tevreden over hun voeding dan de groep die kunstmatige formule kreeg.
De resultaten wijzen erop dat sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten kan zorgen voor betere gezondheidsuitkomsten en een hogere kwaliteit van leven bij kinderen die afhankelijk zijn van sondevoeding.
Dietitian's approach to managing enteral nutrition intolerance when a formula change is indicated: A clinical practice survey
Cindy Steel MSc, RD | Heather Wile MA, RD
Voedingsintolerantie bij sondevoeding (ENI), waarbij patiënten last krijgen van één of meerdere maag-darmklachten zoals misselijkheid, braken, diarree of verstopping, komt vaak voor bij zowel kinderen als volwassenen die afhankelijk zijn van sondevoeding. Dit gebeurt in verschillende zorgomgevingen, zoals ziekenhuizen (zowel op de gewone afdelingen als op de intensive care), woonzorgcentra en thuiszorg.
Wanneer andere aanpassingen niet voldoende helpen, besluiten diëtisten soms om de samenstelling van de sondevoeding te veranderen. Daarbij kijken ze gericht naar specifieke eigenschappen van de voeding, afhankelijk van de soort klachten (bijvoorbeeld klachten in de maagstreek of juist in de darmen).
Deze studie geeft meer inzicht in hoe diëtisten in de praktijk omgaan met ENI bij zowel kinderen als volwassenen. Ze laat zien welke eigenschappen van sondevoeding (zoals het soort eiwit, de hoeveelheid vezels of het gebruik van natuurlijke ingrediënten) diëtisten belangrijk vinden bij het maken van hun keuze.
Blenderized tube feeding for children: an integrative review
Érica Patrícia Cunha Rosa Schmitza, Eliziane Costa da Silvaa, Ozeas de Lima Lins-Filhob, Margarida Maria de Castro Antunesa, Kátia Galeão Brandta
Sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten wordt steeds vaker overwogen als alternatief voor standaard sondevoeding bij kinderen. Dit onderzoek heeft wetenschappelijke studies geanalyseerd om te bekijken wat het effect is van deze vorm van voeding op de voedingswaarde, de gezondheid van het kind en de tevredenheid van ouders of verzorgers. Uit de analyse van 11 studies blijkt dat kinderen die overstappen op sondevoeding met ingrediënten van natuurlijke basis vaak minder last hebben van maag en darmklachten, minder vaak in het ziekenhuis worden opgenomen en dat ouders positiever zijn over deze vorm van voeding. De resultaten tonen aan dat sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten ,mits zorgvuldig toegepast, een veilig en effectief alternatief kan zijn voor standaard enterale voeding bij kinderen.
Understanding the use and tolerance of a pediatric and an adult commercial blenderized enteral formula through real‐world data
Cindy Steel MSc, RD1 | Heather Wile MA, RD1 | Olivia Li BSc2 | Swapna Yedulla BASc3 | Ian Hare PhD4 | Bethany Hopkins MA, RD1
Sommige mensen kunnen door ziekte of andere medische redenen niet genoeg eten via de mond. Voor hen is sondevoeding vaak nodig. Een nieuwere vorm van sondevoeding bestaat uit commerciële sondevoedingen die gemaakt zijn van echte voedingsmiddelen. Deze worden steeds populairder, maar er is nog weinig bekend over wie deze voedingen precies gebruiken en hoe goed ze worden verdragen.
In dit artikel wordt gekeken naar mensen in de Verenigde Staten – zowel kinderen als volwassenen – die na een ziekenhuisopname thuis deze sondevoeding op basis van natuurlijke ingrediënten via een sonde kregen. De onderzoekers keken naar hun medische achtergrond, het gebruik van medicijnen en of ze last hadden van maag- en darmklachten, zoals misselijkheid of verstopping.
De resultaten laten zien dat deze voedingen goed werden verdragen en zelfs leidden tot minder maag- en darmklachten, vooral bij kinderen. Dit wijst erop dat sondevoedingen met ingrediënten van echte voeding een goed alternatief kunnen zijn voor standaard sondevoeding of zelfgemaakte sondevoeding.
The Impact of Blenderized Tube Feeding on Gastrointestinal Symptoms, a Scoping Review
Elisabetta Sforza, Domenico Limongelli, Valentina Giorgio, Eliza Maria Kuczynska, Chiara Leoni, Donato Rigante, Emanuele Rinninella, Antonio Gasbarrini, Gaia Margiotta, Francesco Proli, Ilaria Contaldo, Chiara Veredice, Giuseppe Zampino and Roberta Onesimo
Veel mensen die sondevoeding krijgen, krijgen last van maag- en darmklachten zoals verstopping, diarree of kokhalzen. Deze klachten zijn vaak de reden dat wordt overgestapt van gewone kunstmatige sondevoeding naar blenderized tube feeding (BTF) een vorm van sondevoeding op basis van ingrediënten van echte voeding.
In dit artikel wordt onderzocht of BTF inderdaad helpt bij het verminderen van deze klachten, zowel bij kinderen als volwassenen. De onderzoekers bekeken 12 wetenschappelijke studies waarin dit onderwerp werd onderzocht. Uit al deze studies bleek dat BTF vaak leidt tot minder maag- en darmklachten. Vooral bij kinderen daalden klachten als kokhalzen en spugen met 30 tot zelfs 50%. Ook bij ernstig zieke volwassenen namen klachten als verstopping en diarree af.
The effect of a natural food based tube feeding in minimizing diarrhea in critically ill neurological patients
Simone B. Schmidt, Willibald Kulig , Ralph Winter, Antje S. Vasold, Anette E. Knoll, Jens D. Rollnika
Langdurige sondevoeding bij ernstig zieke neurologische patiënten gaat vaak gepaard met vervelende klachten zoals diarree. Dit is niet alleen vervelend voor de patiënt, maar zorgt ook voor extra werk voor zorgverleners en hogere zorgkosten. In dit onderzoek is gekeken of sondevoeding op basis van natuurlijke voedingsmiddelen diarree kan verminderen bij deze groep patiënten.
Het onderzoek werd uitgevoerd in meerdere revalidatiecentra in Duitsland en vergeleek twee groepen: één groep kreeg natuurlijke sondevoeding, en de andere groep kreeg standaard kunstmatige voeding. Beide groepen kregen evenveel calorieën, vocht en antibiotica. De onderzoekers hielden bij hoe vaak en hoe waterig de ontlasting was, volgens de bekende Bristol Stool Chart.
De resultaten laten zien dat patiënten die natuurlijke sondevoeding kregen, veel minder last hadden van waterige diarree – tot wel 61% minder dan de controlegroep. Zelfs na extra analyses waarbij rekening werd gehouden met antibiotica-gebruik en andere invloeden, bleef dit verschil bestaan.
Deze studie laat zien dat natuurlijke sondevoeding een effectieve manier kan zijn om diarree bij langdurig zieke patiënten te verminderen. Dit kan bijdragen aan een betere kwaliteit van leven, vlottere revalidatie en lagere kosten in de zorg.
Basics of Blenderized Tube Feeds: A Primer for Pediatric Primary Care Clinicians
Judy-April Oparaji, Thomas Sferra, Senthilkumar Sankararaman
In deze studie werd gekeken naar kinderen die een fundoplicatie (een operatie tegen reflux) hadden ondergaan en daarna gevoed werden met sondevoeding op basis van ingrediënten van echte voeding via een gastrostomiesonde. De onderzoekers ontdekten dat het geven van deze natuurlijke sondevoeding leidde tot minder kokhalzen en spugen bij deze kinderen. Dit wijst erop dat dit dieet via de sonde een positief effect kan hebben op de voedingsverdraagzaamheid bij deze doelgroep.
Blenderized food tube feeding in patients with head and neck cancer
Amy Y Spurlock, Teresa W Johnson, Ali Pritchett, Leah Pierce, Jenna Hussey, Kelly Johnson, Holly Carter, Stephen L Davidson, Manpreet S Mundi, Lisa Epp, Ryan T Hurt
Patiënten met hoofd-halskanker lopen een groot risico op ondervoeding, vooral tijdens chemo- en radiotherapie. Door slikproblemen en maag-darmklachten is sondevoeding vaak nodig. In dit kleinschalige onderzoek kregen 30 patiënten eerst standaard sondevoeding, waarna ze overstapten op een commerciële voeding op basis van echte, gemixte voeding (BTF). Bij de meeste deelnemers nam het gewicht toe, verbeterde de kwaliteit van leven en namen maag-darmklachten af – vooral in de zwaarste fase van de behandeling. BTF lijkt dus een veelbelovende optie om voedingstoestand en comfort bij deze patiënten te verbeteren.
Blenderized food tube feeding in very young pediatric patients with special healthcare needs
Shawna Walker, Teresa W Johnson, Holly Carter, Amy Y Spurlock, Kelly Johnson, Jenna Hussey
Veel jonge kinderen met ernstige ontwikkelingsstoornissen hebben voedingsproblemen en krijgen sondevoeding. Steeds meer ouders kiezen daarbij voor sondevoeding op basis van ingrediënten van echte voeding in plaats van standaard kunstmatige voeding (CF), omdat dit natuurlijker aanvoelt en mogelijk minder maag-darmklachten geeft.
In dit onderzoek werden de medische dossiers van 34 jonge kinderen (tot 3 jaar) bekeken. Na de overstap naar (volledige of gedeeltelijke) BTF hadden de kinderen minder last van maag- en darmklachten, gebruikten ze minder medicijnen, aten ze vaker ook via de mond, en bleef hun groei op peil. Dit bevestigt dat BTF een positief effect kan hebben bij kinderen met complexe zorgbehoeften.
Blenderized Enteral Nutrition Diet Study: Feasibility, Clinical, and Microbiome Outcomes of Providing Blenderized Feeds Through a Gastric Tube in a Medically Complex Pediatric Population
Kelsey Gallagher, Annika Flint, Marialena Mouzaki, Andrea Carpenter, Beth Haliburton, Louise Bannister, Holly Norgrove, Lisa Hoffman, David Mack, Alain Stintzi, Margaret Marcon
Kinderen met een chronische ziekte die via een G-tube (voedingssonde in de buik) worden gevoed, krijgen meestal commerciële sondevoeding. Steeds vaker vragen ouders echter om blenderized tube feeding (BTF) – sondevoeding op basis van echte producten – als natuurlijker alternatief.
In dit onderzoek werd gekeken of het haalbaar is om over te stappen op BTF bij medisch kwetsbare kinderen, en wat het effect is op hun gezondheid en darmflora. Bij de meeste kinderen bleek de overstap mogelijk. Hoewel ze meer calorieën nodig hadden om op gewicht te blijven, verbeterden klachten zoals spugen en het gebruik van maagzuurremmers daalde. Ook nam de variatie in darmbacteriën toe, wat als positief wordt beschouwd. Ouders waren tevreden en zouden BTF aanbevelen. Dit wijst erop dat BTF niet alleen uitvoerbaar is, maar ook gezondheidsvoordelen kan bieden voor deze kinderen.
Real food in enteral nutrition for chronically ill children: overview and practical clinical cases
Valeria Dipasquale, Antonella Diamanti, Chiara Maria Trovato, Domenica Elia & Claudio Romano
Deze publicatie onderzoekt het gebruik van enterale voeding op basis van ingrediënten uit echte voeding bij chronisch zieke kinderen. Aan de hand van vier klinische casussen wordt de toepasbaarheid, verdraagbaarheid en mogelijke voordelen van een commercieel beschikbare formule met natuurlijke bestanddelen belicht. De resultaten suggereren een positieve invloed op gastro-intestinale symptomen, groei en gezinsbetrokkenheid.
An observational investigation of the faecal microbiota and metabonome of gastrostomy fed children, on blended and formula diets
Julian R. Marchesi , Sophie Allen, Emma Scott, Huw Jenkins, Claire Sadlier, and Sian Thomas
Deze observationele studie onderzocht de impact van verschillende vormen van sondevoeding op het microbioom en het metabolietenprofiel (metabonoom) van kinderen met een gastrostomie. Vergelijkingen werden gemaakt tussen kinderen die standaard sondevoeding kregen en kinderen die werden gevoed met sondevoeding op basis van ingrediënten van echte voeding, en hun gezonde broers en zussen. De resultaten laten zien dat voeding op basis van echte ingrediënten leidde tot een betere darmwerking, minder gastro-intestinale klachten, en een verbeterde kwaliteit van leven. Daarnaast bleek dat de samenstelling van het darmmicrobioom bij deze kinderen meer overeenkwam met die van gezonde kinderen dan bij kinderen die formulevoeding kregen. Deze bevindingen wijzen op de potentiële meerwaarde van voeding op basis van echte ingrediënten binnen de enterale voedingszorg.
The impact of an enteral formula with food‐derived ingredients on dietetic practice at a specialist children's hospital in the UK: Retrospective study.
O'Connor G, Velandia AC and Capriles ZH
Korte samenvatting:
Deze retrospectieve studie beschrijft de implementatie van een commerciële EFI binnen een gespecialiseerd kinderziekenhuis. Aan de hand van patiëntendata werd geëvalueerd bij welke patiëntgroepen EFI's worden ingezet, wat de indicaties zijn, en welke effecten er waargenomen worden op het gebied van gastro-intestinale symptomen. De resultaten laten zien dat EFI's met name toegepast worden bij kinderen met bestaande gastro-intestinale klachten onder enterale voeding, met duidelijke symptomatische verbetering binnen zeven dagen na de overstap. Daarnaast worden EFI's steeds vaker overwogen als eerste keus bij kinderen die starten met enterale voeding op basis van intacte eiwitten, en als praktisch alternatief voor een blended dieet
Link naar volledige publicatie
Intermittent bolus versus continuous feeding in children receiving an enteral formula with food derived ingredients: A national multicentre retrospective study
Graeme O'Connor, Zoltan Hart el-Capriles, Sharan Saduera
Korte samenvatting:
De wijze van toediening van enterale voeding , via bolus of continu, wordt vaak gezien als bepalend voor voedings- en symptoomtolerantie bij kinderen met sondevoeding. In deze retrospectieve studie werd onderzocht hoe kinderen een enterale voeding met ingrediënten uit echte voeding (food-derived ingredients) verdragen bij verschillende toedieningswijzen.
Bij 43 kinderen uit vier Britse ziekenhuizen werd gedurende één maand data verzameld. Continu gevoede kinderen rapporteerden de meeste verbetering in klachten zoals retching, buikpijn en diarree. Bolusgevoede kinderen lieten de grootste gewichtstoename zien (p = 0.003). In meer dan 90% van de gevallen werden de dieetdoelen behaald.
De resultaten tonen aan dat deze voedingen goed worden verdragen, ongeacht het toedieningsschema. De keuze voor bolus of continu dient afgestemd te worden op de individuele klinische situatie, in overleg met het behandelteam.
An open-label pilot single-subject study to monitor the impact of a Food-Based enteral formula on faecal short-chain fatty acid concentrations in children admitted to intensive care with sepsis
Graeme O'Connor, Yuxin Sun, Breeana Gardiner, Grace Audu, Mona Bajaj-Elliott, Simon Eaton
Korte samenvatting:
Kinderen met sepsis op de intensive care zijn kwetsbaar voor verstoringen van de darmmicrobiota, mede als gevolg van intensieve antibioticatherapie. Deze dysbiose kan leiden tot gastro-intestinale complicaties en verminderde voedingstolerantie. Niet-fermenteerbare voedingsvezels vormen, via omzetting door darmbacteriën naar korteketenvetzuren (SCFA’s) zoals butyraat en propionaat, een belangrijke pijler in het behoud van mucosale immuniteit en darmgezondheid.
In deze prospectieve pilootstudie werd onderzocht of een vezelrijke, op echte voeding gebaseerde enterale formule goed wordt verdragen bij kinderen met sepsis op de IC, en in hoeverre deze voeding bijdraagt aan het behoud van SCFA-concentraties in de ontlasting. Bij 20 kinderen werden gedurende 14 dagen klinische parameters, ontlastingsfrequentie en SCFA-niveaus gemonitord.
De resultaten tonen aan dat de formule goed werd verdragen en dat de concentraties butyraat en propionaat behouden bleven, ondanks intensieve antibioticatoediening. Tevens daalde de stoelgangfrequentie significant gedurende de eerste week. Deze bevindingen onderstrepen het potentieel van een vezelrijke, op echte voeding gebaseerde formule in het ondersteunen van de darmgezondheid bij kritieke ziekte. Verdere studies zijn nodig om de effectiviteit hiervan te vergelijken met standaard enterale voedingen.
Formula with real food ingredients for tube feeding in children with neuromuscular disorders (NMDs): A case series
Valeria Dipasquale , Rossella Morello , Claudio Romano
Korte samenvatting:
Kinderen met neuromusculaire aandoeningen (NMD’s) zijn vaak langdurig afhankelijk van volledige sondevoeding, waarbij voedingstolerantie, gewichtstoename en darmklachten belangrijke aandachtspunten vormen in het voedingsbeleid. Deze casusreeks had als doel de verdraagbaarheid, veiligheid en effectiviteit te onderzoeken van een enterale formule met ingrediënten afkomstig uit echte voeding bij deze patiëntengroep.
Vijf kinderen met spinale musculaire atrofie (SMA) ontvingen gedurende gemiddeld 2,5 maanden een volledige sondevoeding (1,2 kcal/mL) met onder andere erwten, sperziebonen, perzik, wortel en kip. Significante verbeteringen werden waargenomen in zowel gewicht als BMI Z-scores. Gastro-intestinale klachten zoals braken, obstipatie en diarree namen af, en de voeding werd goed verdragen door alle deelnemers.